Nederlanders meest bezorgd in Europa: HR verliest menselijk aspect door AI

Breda, 12 juni 2025 – Elf procent van de Europese HR-professionals zet AI-implementatie in de top vijf van hun uitdagingen voor dit jaar. Dat is een stijging ten opzichte van de 8% in 2024. Ook het aantal bedrijven dat in AI investeert om de werkplek te ondersteunen, ligt dit jaar hoger (38%) dan vorig jaar (33%). 

Ondanks dat investeringen stijgen, zijn Nederlanders het meest bezorgd (42%) over het verlies van het menselijk aspect als het gaat om de inzet van HR-processen. Dat blijkt uit internationaal onderzoek van HR-dienstverlener SD Worx onder 5.625 HR-verantwoordelijken en 16.000 medewerkers in zestien Europese landen, inclusief Nederland. De cijfers onderstrepen het belang van de Europese AI-wetgeving, die sinds 2 februari gedeeltelijk van kracht is.

AI in opmars op de werkvloer

Steeds meer bedrijven investeren actief in AI-toepassingen op de werkvloer en vier op de tien organisaties zijn momenteel aan het onderzoeken hoe ze AI kunnen inzetten. Dat bedrijven nog volop experimenteren, blijkt uit het feit dat slechts één op de drie organisaties (31%) al concrete resultaten ziet van AI in hun HR-processen. “Dat heeft wellicht te maken met het gebrek aan een duidelijke visie, onduidelijkheid over waar AI het beste kan worden ingezet, en een HR-model dat nog niet volledig is ingericht om de voordelen van AI optimaal te benutten”, verklaart Tom Saeys, Chief Operations Officer van SD Worx .

Populaire HR-domeinen op AI op los te laten

Maar waar investeren HR-teams het meest in? Leren en ontwikkelen staat met 19 procent nipt bovenaan, met onder andere AI-gestuurde leertrajecten die opleidingen beter afstemmen op de individuele behoeften van medewerkers. Ook werving, met geautomatiseerde cv-screening, en performancemanagement scoren hoog (beide 18%). Daarnaast zetten organisaties AI in voor HR-ondersteuning, zoals chatbots die medewerkersvragen beantwoorden (18%), en voor compliance beheer met systemen die automatisch controleren of processen voldoen aan de regelgeving (16%).

“Sinds 2 februari 2025 gelden er al twee belangrijke regels van de AI Act, de Europese verordening over AI. Bedrijven moeten er allereerst voor zorgen dat medewerkers die met AI werken, AI-geletterd zijn. Dat betekent niet dat ze alles moeten weten, maar wel dat ze kritisch en verstandig met AI omgaan. Wie met AI werkt, moet genoeg kennis hebben om slimme keuzes te maken en risico’s te herkennen. Daarnaast is het verboden om AI-systemen te gebruiken die fundamentele rechten schenden, zoals sociale scoring of emotieherkenning op het werk. Werkgevers moeten daarom weten welke AI ze inzetten en verboden toepassingen eruit halen. Vanaf 2 augustus komen er strenge boetes tot 35 miljoen euro voor wie deze regels negeert. Ook gelden dan extra verplichtingen voor algemene AI-modellen. Andere onderdelen van de wet starten vanaf augustus 2026, met het laatste deel in augustus 2027”, zegt Saeys.

Helft organisaties twijfelt over de impact van AI op HR

Hoewel meer Europese bedrijven investeren in AI binnen HR-toepassingen, blijft er twijfel bestaan bij HR-professionals. Zo vreest 37 procent dat AI het menselijke aspect uit HR-processen haalt. Hierover zijn Nederlanders van alle Europeanen het meest bezorgd (42%). Bijna evenveel (35%) geeft aan dat ze onvoldoende kennis of expertise in huis hebben om AI toe te passen in HR (29% in Nederland), terwijl nog eens een derde (34%) zich zorgen maakt om data privacy en -beveiliging. Bovendien blijft voor veel organisaties onduidelijk wat AI precies zal veranderen binnen HR. Hoewel 45% van de Europese werkgevers verwacht dat AI de werkplek in snel tempo zal veranderen, blijft het voor meer dan de helft (53%) toch ook onduidelijk wat dat concreet betekent voor HR-taken en het HR-werkingsmodel. Wel verwacht 36 procent dat AI bepaalde functies op termijn overbodig maakt.

Bijna kwart werknemers gebruikt regelmatig AI

Aan de werknemerskant klinkt het anders: 27 procent is bezorgd dat AI een groot deel van hun job overbodig zal maken. Van de AI-gebruikers zelf gelooft bijna de helft (49%) dat AI hun job de komende drie jaar deels of zelfs volledig zal veranderen. En die werknemers lijken steeds meer te experimenteren met AI op de werkvloer. Bijna een kwart (23%) gebruikt regelmatig AI, tegenover 18 procent in 2024. Medewerkers zetten AI vooral in om content te creëren, bij te leren, of taken te automatiseren (telkens 20%). Data analyseren (19%) en brainstormen over ideeën (16%) staan ook in de top vijf van toepassingsgebieden.

Maak van AI een waardevolle HR-partner

“We raden werkgevers aan een duidelijk AI-beleid op te stellen: wie mag welke tools gebruiken, hoe blijf je als organisatie bij, en hoe zorg je dat kennis meegaat als functies of technologieën veranderen? Wie AI slim wil inzetten in HR, begint liefst met een duidelijk doel. Hoe kan AI het werk betekenisvoller maken, de werknemerservaring verbeteren of meer waarde creëren? Werk tegelijk aan de vaardigheden binnen je HR-team. Gebruik AI op een eerlijke en transparante manier, in lijn met de Europese AI-wetgeving. Alleen zo bouw je aan het vertrouwen bij medewerkers en stakeholders. Zorg dat AI geen reeks losse proefprojecten blijft, maar één geheel vormt. Bouw aan een geïntegreerde aanpak die alle HR-domeinen verbindt – van werving tot ontwikkeling en retentie,” concludeert Saeys.

Over het onderzoek

SD Worx, de toonaangevende Europese HR-dienstverlener, ondersteunt kleinere en grote organisaties bij hun HR- en payroll-uitdagingen. Om een vinger aan de pols te blijven houden bij werkgevers en werknemers, voert SD Worx regelmatig diepgaande enquêtes uit. De analyse van de meest recente ‘HR & Payroll Pulse’ biedt organisaties waardevolle inzichten om hun HR- en payroll strategie scherp te stellen en toekomstbestendig te maken. De enquête werd in februari 2025 uitgevoerd in 16 Europese landen: België, Duitsland, Finland, Frankrijk, Ierland, Italië, Kroatië, Nederland, Noorwegen, Polen, Roemenië, Servië, Slovenië, Spanje, Zweden en het Verenigd Koninkrijk door het SD Worx Research Institute. In totaal werden 5625 werkgevers en 16.000 werknemers bevraagd. De resultaten geven een representatief beeld van de arbeidsmarkt in elk land.